म. टा. विशेष प्रतिनिधी: बोरिवली : संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यान आणि त्यासभोवतालच्या क्षेत्रात असलेल्या बिबळ्यांची घनता आणि हालचालींचे निरीक्षण याचा सन २०१८-१९मधील अहवाल अजूनही प्रसिद्ध झालेला नाही. आरेमध्ये निवासी बिबळे नसून, ते केवळ भक्ष्यासाठी आरेमध्ये येतात, असा निष्कर्ष सौनिक समितीने मांडला होता. राज्याच्या वन विभागाचा अहवाल त्यावर प्रकाश पाडू शकणार आहे.
राष्ट्रीय स्तरावरील बिबळ्यांच्या सर्वेक्षणाचा सन २०१८चा अहवाल प्रसिद्ध झाल्यानंतर संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यान आणि परिसरातील अहवालाबद्दल उत्सुकता निर्माण झाली आहे. सौनिक समितीने आरेमध्ये आढळणाऱ्या बिबळ्यांना एकप्रकारे उपरे ठरवत हे बिबळे केवळ अन्न आणि सहज मिळणाऱ्या भक्ष्याच्या शोधात आरेमध्ये येतात, असे नमूद केले. या मुद्द्याच्या आधारे आरेमध्ये कारशेड केली तरी जैवविविधतेला धोका निर्माण होणार नाही, असाही दावा करण्यात येत आहे. मात्र, कॅमेरा ट्रॅपमधून आरेमध्ये निवासी बिबळे म्हणजे स्थानिक बिबळे आहेत, हे समोर आले. ‘वन विभागाच्या अहवाल आणि निरीक्षणांमधून यावर शिक्कामोर्तब होऊ शकेल’, असे ‘वनशक्ती’चे संचालक स्टॅलिन दयानंद यांनी स्पष्ट केले. ‘एकीकडे देशातील बिबळ्यांना अधिक सुरक्षित अधिवास मिळत असल्याने त्यांची संख्या वाढल्याचे सांगत पाठ थोपटून घेतली जात आहे. दुसरीकडे मात्र शहरामधील प्राण्यांचा अधिवास नष्ट करण्यासाठी प्रयत्न का करायचे’, असा प्रश्न आरे वाचवा चळवळीतील नागरिक करत आहेत. या परिसरातील तीन तलाव, नदी, जलस्रोत, पाणथळ जागा, गवताळ जागा यावरही अनेक जीव अवलंबून आहेत. ही जैवविविधताही परिसंस्थेसाठी महत्त्वाची आहे’, याकडेही लक्ष वेधण्यात येत आहे. नागरिकांची सातत्याने दिशाभूल होत असल्याने शहरातील पर्यावरणाला हानी पोहोचत आहे. यामुळे आरेमधील जैवविविधतेसंदर्भातील निरीक्षणे तसेच आर्थिक मुद्द्यांसंदर्भात सौनिक समितीने दिलेल्या अहवालाची निवृत्त न्यायाधीशांकडून चौकशी करण्यात यावी, अशी मागणी स्टॅलिन यांनी केली आहे. या संदर्भात अपर प्रधान मुख्य वनसंरक्षक, पश्चिम (वन्यजीव) सुनील लिमये यांनी हा अहवाल लवकरच प्रसिद्ध करण्यात येईल, असे स्पष्ट केले आहे.
सौनिक समितीचा अहवाल : आरेमध्ये निवासी बिबळे नाहीत. तेथे आढळणारे बिबळे हे केवळ अन्न आणि सहज मिळणाऱ्या भक्ष्याच्या शोधात आरेमध्ये येतात.
वन विभागाच्या अहवालाचे महत्त्व : सौनिक समितीचा अहवाल पर्यावरणवाद्यांना अमान्य. वन विभागाच्या अहवालातून सत्य बाहेर येईल, याचा विश्वास.
Source: https://maharashtratimes.com/maharashtra/mumbai-news/mumbai-leopard-in-aarey-forest/articleshow/79915328.cms
